filoji
Yazın sanatımızın başarılı isimlerinden Melih Cevdet Anday’ı duymayanımız yoktur. “Bir çift güvercin havalansa / Yanık yanık koksa karanfil” dizeleriyle de ünlenen ‘Anı’ şiiri aslında suçsuz yere idam edilen Rosenberg çifti için yazılmıştır.
Yahudi Kökenli, ABD Vatandaşı Bir Çift
Elektrik mühendisi olan ve ABD ordusu için Kara Kuvvetleri’nde çalışan Julius Rosenberg aynı zamanda Komünist Parti’nin etkin bir üyesidir. Bu dönemde sekreterlik yapan Ethel’de Komünist Partiye üyedir ve çiftimiz burada tanışır.
1940 yılında nükleer bomba çalışmaları olan ABD’nin bilgilerinin, Sovyetler’e sızdırıldığı haberi gelir. İçeride bir casus olduğundan şüphelenen yetkiler tehlikeyi fazla uzakta aramazlar ve birilerine bunun bedelini ödetirler: Julius – Ethel Rosenberg çifti. Çünkü onlar hem Yahudi kökenli hem de Komünist Parti üyesidirler.
Yargıtay Davanın İncelenmesini Reddetti
Casusluk yaptıklarına dair bir delil olmadığı için suçlu olup olmadıkları belli değildir. Yargıtay gerekli ipuçları bulunamadığı için davayı 5 kez reddeder ancak komünist damgası yiyerek çıktıkları mahkemede haklarında idam kararı verilir. Tüm dünyanın tepki gösterdiği bu karar için Amerikan yetkilileri Rosenberg çiftine “Yalan söylediğinizi kabul ederseniz idamınızı 30 yıl hapis cezasına indirgeriz” diye teklif götürmüşlerdir. Başka bir teklif ise tüm suçu Julius Rosenberg’in üstlenmesi halinde Ethel Rosenberg’in serbest bırakılacağına ilişkindir. Ancak birbirine aşık çift bunları reddetmiştir.
New York’ta idam edilen Rosenbergler, ABD tarihinde casusluk suçuyla ölüm cezasına çarptırılan ilk ABD yurttaşı çifttirler.
Evlilik Yıl Dönümlerini Kutlamak İstediler
18 Haziran 1953’te Sing Sing Hapishanesi’nde idam edilmesi beklenen çift, 18 Haziran’In evlilik yıl dönümleri olduğunu gerekçe göstererek 19 Haziran’da idam talebinde bulundular. Erkeklere göre tasarlanan elektrikli sandalyede Julius Rosenberg ilk seferde yaşamını yitirse de Ethel Rosenberg için bir kaç kez elektroşok verilmesi gerekti.
Suçlulukları bugün bile belli olmayan bu çift için yazılmış Anı şiirini gelin bir kez daha okuyalım;
ANI
GIPHY App Key not set. Please check settings