Uyanmak İsteyip Bir Türlü Uyanamadınız Mı? – Uyku Felci Nedir?

UYKU FELCİYLE İLGİLİ BİLMENİZ GEREKENLER

Hepimiz uykumuz sırasında maceradan maceraya koştuğumuz kabuslarla mücadele etmişizdir. Fakat bazı kabuslar o kadar gerçekçidir ki, uyandığımızda gerçek hayata dönmekte zorlanırız. Uyku felcini deneyimleyen bazı insanlar içinse kabus görmek o kadar da korkunç bir olay değildir. Zira halk arasında karabasan olarak da bilinen bu rahatsız edici uyku felci esnasında kişi, uyanık olduğu halde vücudunun hiçbir uzvunu hareket ettiremez, tabiri caizse üzerinde büyük bir yük varmışcasına yatağa çivilenip kalır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de türlü korku hikayelerine meze edilmiş bu konuyu bilimsel olarak inceledik.

Not: Tabi tüm bunların dışında bir de uykudan aniden uyanma problemi var ki, altından bin bir türlü başka sebep çıkabilmekte. Neden gece saatlerinde uykumuzdan uyanırız merak ediyorsanız bu yazıyı da kesinlikle okumanızı tavsiye ediyoruz; Uykudan Aniden Uyanmak Ne Anlama Geliyor?

Uyku Felci Nedir?

Uyku felci bilinç açık olduğu halde bedensel olarak hareket edememe halidir. Bu durum uyku ve uyanıklık hali arasında ve genellikle uykuya dalarken veya uyanırkenki zaman dilimlerinde meydana gelir. Bu geçişler sırasında birkaç saniyeliğine hareket edememe ve konuşamama durumu olabilir. Bazı insanlar baskı ve boğulma hissi yaşarlar. Bu semptomlardan en kötüsü halüsinasyonlar eşliğinde yaşanılan uyku felcidir. Bundan muzdarip birkaç kişi karanlığın içinden kendilerine doğru yaklaşan bir şey gördüklerini söylerler. Çoğunlukla canavar, yaratık gibi tanımlamalarla betimlenen bu halüsinasyonlar, kişinin yetiştirildiği kültüre bağlı olarak dini motiflerde kazanabilirler. Örneğin ülkemizde, uyku felci sırasında görülen halüsinasyonların aslında karabasan ya da cin olarak adlandırılması oldukça yaygın bir olgudur. Bu hikâyelerde kişiler çoğunlukla karabasanın göğüsleri üzerine oturarak kendilerini nefessiz bırakmaya çalıştığını tasvir ederler. Ancak bunlar çoğunlukla daha önce uyku felci geçiren bireylerin anlatılarını dinleyen ve etkilenen kişinin, olay kendi başına geldiği esnada bilinçaltında bu konu ile gömülü bulunan tasvirlerin halüsinasyon olarak gün yüzüne çıkmasından ibarettir. Aslında uyku felci yarattığı korku ve paniğin dışında tamamen zararsızdır.

Vücudumuz Bunu Neden Yapıyor?

Bilimsel olarak açıklamak gerekirse Dr. Michael J. Breus uykunun REM olarak adlandırılan bölümünde vücudun uyku felci geçirerek REM atonisi yaşadığını belirtiyor. Kasların geçici olarak felce uğradığı ve vücudumuzun dinlendiği bu süreç uykunun normal ve sağlıklı bir devresidir. Beynimizin uykunun bu kısmında büyük kas gruplarını geçici felce uğratarak hareketsiz bırakmasının temel sebebi, uyku esnasında kapalı olan bilincin beyine hükmederek istemsiz kas hareketleriyle yaralanmalara sebep olmasını engellemektir. Eğer kapalı bir bilinç eşliğinde bacaklarımızı, kollarımızı pervasızca hareket ettirerek, bedenimizi savuruyor olsaydık yaralanmalar hatta kimi durumlarda ölümler kaçınılmaz olacaktı. Ayrıca rüyalarımız çoğunu gördüğümüz bu esnada kaslarımız geçici felce uğramamış olsaydı, rüyalarımıza kaçınılmaz olarak fiziksel tepkiler veriyor olacaktık. REM uykusunda kas kontrolünü sağlayamayan hastaların uyku esasında agresif ve zarar verici hareketlerle hem kendilerine hem de çevrelerindekilere zarar verdikleri gözlemlenmiştir. Yani kısacası beynin vücudu geçici felce uğrattığı REM denilen bu devrede zihnimizin de bilinçsiz olması gerekmektedir. Ancak aşağıda sayacağımız sebeplerden ötürü bazı insanlar, vücudun geçici felce uğradığı bu devrede uyanık bilinçlerini korumakta, ya da bu esnada zihinsel olarak uyanmaktadırlar.

Uyku felcine sebep olabilecek bu nedenlerden başlıcaları şunlardır;

Uykusuzluk ve uyku düzeninin dışında geç ya da erken uyumak
Genetik faktörler
Yüksek stres ve kaygı hali
Psikolojik rahatsızlıklar
Madde kullanımı
Kötü beslenme alışkanlıkları
Yüksek dozda kafein tüketmek

Peki Şimdi Ne Yapmanız Lazım ?

1.Rahatlamaya çalışın

Uyku felciyle savaşmak daha fazla strese neden olacağından ve karşılaşacağınız sorunları arttıracağından bunu yapmayın. Bunun yerine derin ve düzenli nefes almaya çalışın ve kendinizi bu durumun geçici olduğuna ikna edin.

2.Yavaşça hareket etmeye çalışın.

Parmak uçlarınızdan başlayarak el ve ayaklarınızı yavaşça hareket ettirin. Vücudunuzda baskı hissederseniz bunun psikolojik bir durum olduğunu kendinize kabul ettirin.

3.Kendinize gelmeye çalışın.

Uyandığınızda uyku felcinin etkisinden kurtulmak için sizi rahatlatan şeyler yapın.Soğuk bir suyla yüzünüzü yıkayabilirsiniz. Eğer yataktaysanız kalkmaya çalışın çünkü yataktayken uyku felcine tekrar yakalanma olasılığınız yüksektir. Gergin bir şekilde doğrudan uykuya dalmak yerine, uykudan önce kaslarınızı gevşeterek yatağa girmek uyku felcine yakalanma olasılığınızı bir hayli düşürecektir.