Tezer Özlü Olmadan Geçen 31. Yıl

“Her şeye hazırım.
Aşka.
Gitmeye.
Kalmaya…”(Eski Bahçe)

*10 Eylül 1943 Kütahya Simav’da dünyaya geldi.

*Avusturya Kız Lisesi’nde okudu mezun olmadı. Viyana’ya gidip geldikten sonra babasının ısrarı üzerine liseyi İstanbul Erkek Lisesi’nde bitirdi.

*19 yaşındayken otostopla Avrupa’yı gezdi.

*Bir Anadolu kasabasından dünyaya açılmak için çabalayan, kabına sığmayan bir kişiliği vardı. Yalnızca bir yere ait olmak fikri Tezer’e daima ters düştü.

“Bomboş var olacağım. Kendi doluluğumun boşluğunda. Ve bir başıma. Ve bağımsız. Ovadaki yalnız ağaç gibi. Yaşlı ve büyük. Ve yalnız. O vadide. Bir yamaçta. Başıma buyrukluğuma hayranım. ”(Yaşamın Ucuna Yolculuk)

*Paris’te tanışıp aşkla bağlandığı tiyatrocu ve yazar Güner Sümer ile 1964 yılında evlendi. Bu evlilik onları Ankara’ya taşıdı.

*Eşinin yönetmenliğini yaptığı Gizli Ordu isimli tiyatro oyununda yer aldı.

*Almanca çevirmenliği yaptı.

*Eşi Güner’in kendisini başka bir kadınla aldattığını suçüstü yakaladı.

*Eşinden ayrıldığı zaman İstanbul’a yerleşti.

*Kafka ve Pavese’den etkilendi.

” Belli bir sarhoşluk içinde yeryüzüne dayanmak daha kolay.”  (Yaşamın Ucuna Yolculuk)

*Psikolojik rahatsızlıkları sebebiyle 1967-1972 yılları arasında kesintili de olsa psikolojik tedaviler gördü ve kliniklerde kaldı. Tezer ilaçlara bağımlı bir yaşama sürüklendi.

*Çocukluğun Soğuk Geceleri eserini klinikte kaldığı bu dönemlerde yazdı. Bu roman 1980 yılında yayımlandı.

*İlk eseri öykülerinden oluşan Eski Bahçe kitabıydı. Bu kitap 1978 yılında basıldı.

*İkinci evliliğini yönetmen Erdel Kıral ile 1968’te yaptı. Kızları Deniz 1973 yılında doğdu.

*Leyla Erbil ve Ferit Edgü Tezer’in en kıymetli dostları ve mektup arkadaşlarıydı.

*1981 yılında Berli’e gitti ve ona Marburg Yazar Ödülü’nü kazandıran Bir İntiharın İzinde(Auf den Spuren eines Selbstmords)’yi kaleme aldı.

*Dostu Ferit Edgü’nün tavsiyesi üzerine kitabın adı Yaşamın Ucuna Yolculuk olarak değiştirildi.

Sevgili Tezer,

Birkaç yıl önce, Çocukluğun Soğuk Geceleri için düşünüp de söyleyemediğim, dile getiremediğim buydu işte: o malzemenin öykülemeye değin, böylesi bir çığlığa dönüşmesi gerektiğini düşlemiştim. İçine sıçayım edebi türlerin. Romanın, öykünün, şiirin içine sıçayım. Bana yaşamın ucuna yapılan yolculuklar gerek. Bu yolculuğun türü olur mu?

Kitabına ne güzel yakışırdı YAŞAMIN UCUNA YOLCULUK.

Ama sen İntiharın İzi’ni seçmişsin. Hele alt başlık (Pavese üzerine çeşitlemeler) kendi kendine bir haksızlık. Belki başlangıçta bu izi sürmek istedin. Ama sonra, sürdüğün iz, bir de baktın ki kendi izin. Üstelik intiharın değil, yaşamın izi. İnsanlarla dolu yalnızlığın izi…” (20 Mart 1984)

Sevgili Ferit,

Mektubun, yaşamımın en sevindirici olaylarından biri. Sen her şeyi iliklerinde duymuşsun, ben başka ne diyeyim. Bu kitabı yazarken, bir kez gerçekten, otel odalarından birinde kalbim duruyordu ve ben gerçek bir yazma krizi içinde yazdım, yeryüzünden hiçbir şey algılamadan, edebiyat dışında, duygular dışında. Bu yüzden YAŞAMIN UCUNA YOLCULUK, dediğin gibi iyi bir ad. L.F. Celine’in ‘Gecenin Sonuna Yolculuk’ adına çok benzetmiyorsan, kitaba bu adı verebilirsin, belki de ‘Bir İntiharın İzinde’den daha iyi olur, İntiharın İzi, biraz hafiye romanını da çağrıştırıyor gibi. Bu açıdan sana istediğini yapma seçeneğini bırakıyorum. Pavese Üzerine Çeşitlemeler’i de kaldırabilirsin. Pavese benim gerçekten büyük bir aşkımdır, aynı senin yazdığın gibi. Zaten müşterek aşklarımız çok, Dostoyevski, Kafka…”(26 Mart 1984)

*İkinci evliliğini sonlandırdıktan sonra kızı Deniz’den büyük bir tepki aldığı söylenir. Ancak öyle ki Deniz annesine boşanmadan yıllar sonra yönelttiği sorulardan “Hayatımda aldığım en garip karar babandan severek boşanmamdır.” cevabını alacaktır.

*Son hayat arkadaşı sanatçı Hans Peter Marti ile Berlin’de tanıştı. Marti, Özlü’den 10 yaş küçüktü.

*Yazar kısa bir süre sonra göğüs kanserine yakalandı. Ameliyatı uzun bir süre reddetti ve kemoterapi aldı. Ancak ameliyat kaçınılmaz olduğunda Zürih’e dönüp başarılı bir ameliyat geçirdi.

*Yine de Tezer Özlü yaşamının sonlarına yaklaştığının farkındaydı. 18 Şubat 1986 yılında 43 yaşındayken kanser Özlü’yü yendi.

*Yazarın mezarı İstanbul Aşiyan mezarlığındadır.

“Uyanmak çıldırmak demek. Uyumalıyım. Derin uzun uyumalıyım.” (Çocukluğun Soğuk Geceleri)

Ardında 7 güzel kitap bırakan özgürlükçü güzel kadın yazarımızı ölümünün 31. yılında saygı ve sevgiyle anıyoruz.